In gesprek met jou...
Ode
…aan de mensen van wie de hersenen niet meer optimaal functioneren.
Bijna dertig jaar geleden werden mijn ouders, broer en ik met onze neus op de feiten van dementie gedrukt. Oma was een paar jaar na het onverwachte verlies van haar jongste zoon verhuisd naar een ‘aanleunwoning’ in het bejaardentehuis. Al snel kwam de verzorging tot de conclusie dat oma niet meer zelfstandig kon wonen en ze werd overgeplaatst naar ‘begeleid wonen’.
Alzheimer
Nog steeds weet ik niet goed of ik nou moet zeggen dat oma dementerend was of Alzheimer had. En heel simpel gezegd: het maakt ook niet uit. Je hersenen laten je in de steek en daar heb je maar mee te leven. Op deze Wereld Alzheimerdag wilde ik daar eens extra aandacht aan besteden.
Mijn oma vond het vreselijk dat ze niet meer dat kon doen wat ze altijd zo graag deed: lange wandelingen maken, zwemmen, volksdansen, borduren. Nou lag dat niet zozeer aan haar hersenen, meer aan de lichamelijke ‘aftakeling’, maar in haar beleving had dat wel degelijk met elkaar te maken. Gelukkig bleef haar een extreme aftakeling bespaard.
Beroerte
Ruim drie jaar geleden werd manlief getroffen door een beroerte. Ruim een week lang verliep onze communicatie belabberd, tot we bij een neuroloog terechtkwamen die meteen zag wat er scheelde. De signalen waren voor ons (en de huisarts) niet dermate alarmerend dat we eerder aan een beroerte dachten. Gelukkig was de schade beperkt en deden de medicijnen goed hun werk, zodat we al snel weer redelijk goed konden communiceren.
Saillant detail: de schade zat vooral in het taalgebied van zijn hersenen…
Communiceren
De toestand van mijn oma ging mij aan het hart. Net als die van veel andere mensen die er mee te maken krijgen. En dan niet alleen de personen die het treft, vooral ook de mensen eromheen. Het herstel van manlief heeft echt wel zo’n twee jaar in beslag genomen. Lichamelijk was hij er heel snel weer, omdat hij daar eigenlijk helemaal geen problemen mee had. Concentratie, overprikkeling en vermoeidheid spelen nog steeds een belangrijke (beperkende) rol in ons dagelijks leven. Waar ik vooral veel moeite mee heb gehad, was het feit dat ik niet meer op dezelfde manier met hem kon communiceren als voor zijn beroerte. Wat altijd zo vanzelfsprekend was, was dat niet meer. Mijn woorden werden door zijn hersenen op een vreemde manier door elkaar gegooid of veranderden van betekenis. Hele discussies hadden we, terwijl we precies hetzelfde bedoelden. Dat was voor mij best vermoeiend, maar voor hem helemaal! En frustrerend.
Frustratie
Diezelfde frustratie zie ik bij mensen met Alzheimer/die dementeren. Niet meer op je normale niveau kunnen communiceren alleen omdat je hersenen niet meewerken (en dan beperk ik me bewust even tot taal). Omdat je niet meer weet wat je wilt zeggen, omdat je vergeet dat je dit verhaal al drie keer aan diezelfde persoon hebt verteld of omdat je niet meer weet welk woord er ook alweer bij dat plaatje hoort. In mijn beleving vanaf de zijlijn zie ik veel overeenkomsten. En dan vraag ik mij wel eens af hoe het mij verder moet, als mijn hersenen het op een gegeven moment niet meer aan kunnen. Goed communiceren is wel mijn leven. Daar verdien ik mijn (ons) brood mee. Als ik niet meer kan schrijven heb ik zowel zakelijk als persoonlijk een groot probleem.
Vanzelfsprekend
En daarom sta ik daar vandaag eens even bij stil en breng ik een ode aan de mensen die hier dag in, dag uit mee geconfronteerd worden. Lekker kunnen schrijven is voor mij zo vanzelfsprekend, dat ik er vaak niet over nadenk dat dit voor sommige mensen heel moeilijk is. Ik geef natuurlijk wel vaak tips hoe je een tekst sterker kunt maken, maar daarbij ga ik er vanuit dat iedereen gewoon lekker (op zijn eigen manier) kan schrijven. Met taal bezig kan zijn. Met het dragen van het ‘vergeet-me-nietje’ van de Alzheimer Stichting, vergeet ik dat vandaag in ieder geval niet!
Meer gesprekken...
Zoals je wel ziet, kun je niet rechtstreeks reageren op mijn blogs. Daar heb ik bewust voor gekozen. Niet dat ik bang ben voor jouw reactie, maar wel om te voorkomen dat ik te veel rotzooi op mijn website krijg. Daar zitten we toch geen van allen op te wachten, wel?!? Wil je reageren, maak dan alsjeblieft gebruik van mijn contactformulier. Met plezier zet ik je reactie dan onder het blog op de site!